Klimafotavtrykket til Vestland fylkeskommune
Klimafotavtrykket hjelper oss med å vurdere kvar Vestland fylkeskommunen har størst klimapåverknad. Klimafotavtrykket inkluderer klimagassutslepp for heile livssyklusen til produkt og tenester, både indirekte og direkte utslepp.
Kva er klimafotavtrykket til verksemda
Fylkeskommunen har i fleire år publisert eit estimat, basert på KOSTRA-tal, for klimafotavtrykket til den fylkeskommunale verksemda. Dette er estimat som Asplan Viak gjer basert på sine faglege vurderingar, i samsvar med GHG-protokollen (Greenhouse Gas Protocol). GHG-protokollen er den mest brukte metoden verda over for å måle verksemder sine utslepp av klimagassar, delt inn i 3 kategoriar:
- Scope 1– Direkte utslipp
- Scope 2– Indirekte utslipp fra energiforsyning
- Scope 3– Indirekte utslipp knyttet til kjøp av varer og tjenester
Siste tilgjengelege tal per januar 2024 er for 2022, figur 1.
Figur 1 Klimafotavtrykk for Vestland fylkeskommune 2022. Kjelde: Asplan Viak
Figur 1 : Utvikling i klimafotavtrykket til Vestland fylkeskommune 2021–2022
Kva er dei største utsleppskjeldene frå den fylkeskommunale verksemda?
Dei største klimagassutsleppa frå fylkeskommunen i 2022 kom frå innkjøp av tenester til hurtigbåttransport (figur 1). Klimafotavtrykket frå entreprenørtenester innkjøpt til å drifte og investere i fylkesvegar følgjer hakk i hæl. Så kjem klimafotavtrykket som er estimert for bygg og drift av vidaregåande skule. Klimafotavtrykk frå kollektivtransport/buss (bilruter) hadde fjerde største avtrykk i 2022.
Kva bruker vi klimafotavtrykk til?
Klimafotavtrykket synleggjer kvar fylkeskommunen særleg kan påverke klimagassutslepp gjennom offentleg innkjøpsmakt, i tillegg til dei direkte utsleppa som kjem frå drift av fylkeskommunen.
Til dømes har politiske vedtak gjennom ei årrekke har redusert klimagassutslepp frå ferjer på fylkesvegane med 30 % frå 2021 til 2022. No er anbodet på hurtigbåtane og kontraktar knytt il fylkesvegane i fokus.
Sjå årsmeldinga frå Vestland fylkeskommune (pdf) for meir informasjon om utvikling i klimagassutslepp frå eiga verksemd.
Kva skal ein vere merksam på når ein bruker klimafotavtrykksanalysen?
Når ein tolkar endringar frå år til år i klimafotavtrykket, bør ein ta omsyn til endra føresetnader.
Ein ting er at estimata tar utgangspunkt i dei økonomiske rekneskapstala til fylkeskommunen. Eit dyrare, men meir klimavenleg innkjøp, kan såleis antyde at utviklinga går i feil retning, medan det for klima faktisk har vore i rett retning.
Ein annan ting er at ei endring i klimafotavtrykket kan skuldast at oppdateringar og forbetringar i sjølve metodikken, heller ein iverksetting av faktiske tiltak som påverkar graden av klimagassutslepp.